เราได้เห็นภาพ และข่าวปลาพะยูน ปลาโลมา ตัวแล้วตัวเล่าเกยตื้นตายที่ชายหาดในหลายจังหวัดทางภาคใต้ แล้วได้พบว่าในท้องปลามีพลาสติกอัดแน่นอยู่ เพราะไม่สามารถย่อยได้ เราจึงเข้าใจได้ว่าขยะพลาสติกทั้งหลายจำนวนมหาศาลถูกทิ้งลงทะเลอย่างไม่รับผิดชอบของใครก็ไม่รู้ ที่ไม่อินังขังขอบกับพิษภัยที่จะเกิดขึ้นกับสัตว์น้ำ
เราได้รับรู้ว่า นักวิชาการ เอ็นจีโอ รวมถึงกระทรวงสาธารณสุข กระทรวงอุตสาหกรรม กระทรวงเกษตร
และสหกรณ์ มีมติเป็นเอกฉันท์ที่จะแบนสารเคมีเป็นพิษ 3 ตัว แต่เราก็รับรู้อีกด้านว่าเกิดแรงต้านมากมาย จากฝ่าย ที่มีผลประโยชน์จากการนำเข้าสารเคมีดังกล่าว
ทั้ง ๆ ที่รู้ว่าการขับขี่มอเตอร์ไซด์บนทางเท้าเป็นเรื่องผิดกฎหมาย เป็นการละเมิดสิทธิคนเดินเท้าที่เขามีสิทธิจะใช้สัญจรได้อย่างสะดวกและปลอดภัย แต่คนขับขี่มอเตอร์ไซด์จำนวนไม่น้อย กลับฝ่าฝืนทำความรำคาญและสร้างความเสี่ยงอันตรายให้กับบุคคลอื่นอย่างน่ารังเกียจ
3 ตัวอย่างที่ยกมานี้เป็นความ “สะดวกได้สบายดี” หรือพูดอีกอย่างว่าเป็นความ “ มักง่าย ” ของคนทำ คนที่ทิ้งขยะลงในทะเล ในแม่น้ำลำคลอง เพราะมันง่ายดี เอาขยะให้พ้นไปจากบ้านตนเอง ส่วนขยะพลาสติกจะไปโผล่อยู่ที่ไหนก็ช่างหัวมัน
เกษตรกรที่คุ้นชินกับสารเคมีพิษที่เป็นข่าว พบว่าสารเคมีทั้งพาราควอต ไกลโฟเซต และคลอร์ไพริฟอส ที่มีผลทำให้คนรับสารพิษเข้าไปในร่างกาย เป็นการสะสมสารแบบตายผ่อนส่ง แต่เนื่องจากเป็นความคุ้นชิน หาซื้อง่าย ทำให้เกษตรกรจำนวนหนึ่งยืนหยัดที่อยากจะใช้สาร 3 ตัวนี้ต่อไป โดยบริษัทนำเข้าสารเคมีก็ไม่ไยดีกับผลพิษที่จะเกิดกับคน ดิน หญ้า น้ำและพืชผักทั้งปวง ใครจะเป็นจะตายด้วยสารพิษ คนนั้นก็รับไปเอง
ส่วนมอเตอร์ไซด์จะสร้างความหนวกหูรำคาญและก่ออันตรายให้ใครบนทางเท้า ก็เป็นเคราะห์กรรมของคนอื่น คนขี่มอเตอร์ไซด์ไม่เกี่ยว
ทั้งหมดนี้ เป็นเรื่องที่คนอื่นเดือดร้อน ตัวคนทำไม่เดือดร้อนอะไร คนต้องจ่ายคือเทศบาล คือสาธารณะ คือภาษีประชาชน คือคนเดินถนน คือคนเก็บขยะ ที่รับภาระ
เพราะไม่ต้องจ่ายเอง ก็เลยใช้ความมักง่ายเป็นวิธีปฏิบัติ
พูดอีกนัยหนึ่ง เป็นความเห็นแก่ตัวของคนทำที่ไม่ต้องลงทุนหรือใช้ทุนตัวเองต่ำ แต่
สาธารณะต้องจ่ายแทน ต้องรับภาระ หรือต้องเดือดร้อนให้กับความสะดวกได้สบายดีของเขานั้นเอง /
PRASARN MARUKPITAK 